په پښتونستان کې: ژړانده لېمه او ويړې خولې

زه مو وینم، هر کله چې مخ په پلو ونغاړي، پټې پټې اوښکې تویوي. 

مګر چې مخ مو لوڅ شي، له خندا شنې شنې کیږئ او په خپلو څيرو پيرو سالوګانو کې چې نیم تن مو لا نه شي پټولای ونغښتلې شئ....

آ د ژړاندو لېمو او ویړو خولو مېرمنو!

زه دا منم چې د خلکو د نظر فرېبۍ لپاره تاسې په زیات مهارت او ډېره ساده ګۍ سره دا ریاکارانه طنازي او تصنعي خنداوې کوئ، مګر ډاډه اوسئ، چې ستاسې دا ریاکارانه طنازي او تصنعي خنداوې ستاسې د ژوبلو زړګیو د مسلسلو څړیکو په پټولو کې نه شي کامیابېدلای...

ژور کاته ستاسې د تورو لېمو له سر ورښکو او د څيرو ګرالبو(ګرېوانونو) له لندوولو(پيچ وقات) څخه ستاسې د پټو بخولو او زغملو شواخونونو اندازه لګولای شي. 

سترګور سړي ستاسې د مخو په الوتو بڼو کې ستاسې د خوږمنو زړو ویرلټونکی دیدنۍ لولي. نکته رسه خلک پوهیږي: تاسې خپلې اوښکې د هغه چا له خونړیو سترګو پټوئ چې د ژړولو لاس لري او د اوښکو وچولو لستوڼي ورڅخه نه سته. 

زه تاسې نه ګرموم، وبېرېږئ او هرومرو وبېرېږئ! ولې هغه وحشي او خپلسری طاقت چې بې له خپلې شخصي خوښۍ او غرضه څخه یې بل هیڅ قانون، هیڅ قوت او هیڅ ملاحظه مټ نه شي پېچلای، که خدای دې نه کوي، ستاسې په اوښکو لانده لیمه وویني په وینو به مو وژړوي. 

هو، وبېرېږئ، مګر تر هغه وخته وبېرېږئ، چې د اوښکو او خولو یو ګډ توفان ددغه جابر طاقت د ورکاوي لپاره لېڅې نه دي راغښتي!!

                                                                                                                  جګې ماڼۍ او ورېښمینې جامې 

نور څه نه وو، صرف د مستیو بې واکو قهقهو چې کله به د نڅایو سپک مګر زړه پاڅوونکی شرنګ او کله به د خوږو نغمو یوه نرۍ په پرده نغښتې مګر زړه وړونکې ازانګه هم په ګډېدله د هوا څپې سره رېږدولې.... 

هلته ددې عیش او طرب په شخول کې یو مړژواندی زګېروی، چې کله به د خپل لالۍ رېږدېدونکي  معصومانه ږغ هم ورسره وو، د هوا څپو ته سپارل کېدئ...

دا غوڼاشکې د یوه خوارژواکي واړه ماشوم وې، چې د تروږمۍ د شپو په یوه تېر ماخوستن په توره دربېله کې له یخه کپڼۍ اخیستې و او له ترغوني ماښام څخه د یوې وچې سړې ګولې په نامراده هیله د جګې ماڼۍ په لوی تړلي وره پورې زنګېدئ....

د یتیم ماشوم اواز دا ستر حام له ډېرو نارو څخه درېدلی و. ږغ یې تر خوله نه خوت، د وروستي ځل لپاره لوږې او یخ مجبور کړ، په داسې حال چې ستونی یې له غریوه ډک ډک کېدئ او ساه یې په سینه کې نښتله، د خپل وروستي ږغ «خپل لالئ» سره یې لوڅه ککرۍ د جګې ماڼۍ پر کلک درشل ونښته.

په دې ترڅ کې یوه بېوزله ښځه په چټکو مګر بې سېکو ګامو او پلټونکو مګر رنځورو کتو یې جدي تلاښ او طلب څرګنداوه او دغې خواته راورسېدله، چې خوار تپاک یې وروځغستل او هغه نیم بربنډ لاس یې په خورا مینه په زړه پورې ټينګ ونیو، چې مخ ته یې وکتل ناڅاپه یې یوه سوې کریږه تر خوله وختله او په داسې حال کې چې شونډان یې له ژړا مرۍ مرۍ کېدل وویل: 

خواره کونډه کې، مور دې ترتا وګرځي، هغسې دې ځان تر خپلې معصومې ناپوهۍ جار کړ، چې سړی دې په جګو ماڼيو او زړونه دې په ورېښمینو جامو کې پلټل.