د پسرلي خوږې شپې ورځې په منډه تېرې شوې، 

هغه زړه راښکونکي منظرې، د بلبلانو خوږې نغمې، د ګلانو معطرې وږمې، د باغونو بې نظیره خاطرې او د مرغانو رنګارنګ اتڼونه، ټول په بل رنګ او بل منظر بدل شول. 

د ګلانو تنکۍ او ښکلې څېرې، د سیلۍ د سختو څپېړو سره مخامخ شوې، د ونو شنې او تازه پاڼې د نارنج نه ژیړې شوې او ورو ورو ترمې ترمې ورژېدې. د مرغانو کډې د ډېرې ژړا د بدرګې سره وکوچېدې، د ژمي سختې هوا د زمکې د غیږې ښایسته بچي او نازولي بوټي په ډېره بې رحمۍ د یوه سره له تېغه تېر کړل او ټول یې د واورې په سپين کفن کې تاو کړه. 

هغه لویه دنګه ګوره او شنه ونه چې څو ورځې وړاندې د تازه پاڼو او خواره سیوري څښتنه وه، هغه ونه چې د هغې د سیوري لاندې به د مستۍ او سرور مېلې جوړې وې، هغه ونه چې د هغې په هرې څانګې پورې زرګونه لذتونه زنګېدل، هغه ونه چې د هغې په هر ښاخ پورې به خوږې مېوې ځوړندې وې، هغه ونه چې د هغې د سیوري کیف پېغلې اتڼ ته پارولې، هغه ونه چې د هغې لاندې د زرګونو مزدورانو د کار او زحمت خولې وچېدې، هغه ونه چې هلته د ډېرو دردېدلو زړونو دمه جوېده....

هغه ونه چې هغې ته د نازونو او مکېزونو قافلې راتلې، هغه ونه چې د هغې خواږه نسیم د هر ساکښ روح تازه کاوه، هغه ونه چې د هغې په هره لښته باندې به ګلالۍ مرغۍ کېناستې او په مینه به یې په نوي نوي راګ خوږې غزلې اورولې، هغه ونه چې د هغې لاندې به هره ورځ نوی محفل جوړ و او د خوښۍ او خوشالۍ څه اندازه یې نه وه، هغه ونه چې د هغې لاندې د ډېرو لارویو او ډېرو دردېدلو د دمې ځای و، 

نن، هو، نن اوف، نن !!

نن په هغې ونې پورې یوه پاڼه نه شته...

نن هغه لوڅه پوڅه ده، نن د هغې لاندې د هیچا پل نه ښکاري، نن د هغه ځای او د بیدیا په منځ کې هیڅ توپیر نه شته. نن هلته سر ترسره د غم او ماتم پرده چالانه ده. نن هلته د خوښۍ او خوشالۍ نښه نه لیدل کیږي. نن په هغه ځای او هغه ونه باندې د هر چا زړه درد احساسوي، اوس د هغې د تېر شان و شوکت او پخوانۍ دبدبې په یاد هره ورځ اسمان لپې لپې اوښکې تویوي. 

هو، بله واورئ ! اوس خو د هغې ټول ښاخونه او ټول صورت لوڅ لغړ دی، نو ځکه ورباندې نن هیڅوک صرفه نه کوي. بلکې د هغې تنکۍ او ښکلې لښتې او څانګې په ډېره بې رحمۍ راپرې کوي. څوک لا ورپسې تبرګي په لاس ورخېژي او د هغې منډان له بېخه راغوڅوي ا و څوک یې ډډ ته تبر نیسي، لنډه دا چې د ګردون د سختو کړاوونو سره مخ ده. زه د یوه لاروي په حیث د هغې د پسرلي د ورځو شپو په نوم د هغې په لور ورغلم....

څه ګورم؟

چې هغه د عیش او مېلې مرکز، هغه د راحت او خوشالۍ ټاټوبی، هغه د کیف او خوند نه ډک منظر، هغه د مینې او محبت ډکه دنیا، بلکل په بله بڼه اوښتې. هلته مې د سپېرو ښاخونو نه پرته او د سپينو واورو د سړې دنیا نه غیر نور هیڅ د خوشالۍ او خوښۍ کومه نښه په نظر رانغله. اوس هلته د هغې په دنګو څوکو باندې چې په پخوا به هلته خوش اوازو بلبلانو خوږې نغمې او په زړه پورې سندرې اورولې، تور کارغان ناست وو او په ډېر غور یې په خپلو بڼکو کې مښوکې ګرځولې. د یو عالم سکوت او حیرانۍ سره مخامخ شوم، ولې بیا هم هغې باثباته ونې د زمانې دې نیرنګ ته هم خپل استقامت د لاسه نه و ورکړی او سره د ډېرې لوڅتیا او سختې سړې هوا، بلکې د ګردون دې سختو څپېړو ته یې په ډېر متانت او پوره استقامت سینه سپر کړې وه. 

له ځينو ښاخونو څخه یې تورې وینې څڅېدې، خو سره له دې یې هم د ثبات عالي امتحان ورکاوه. 

زه د څو دقیقو لپاره دې زړه دردوونکې منظرې ته د یوه عالم سوز او درد سره ګوته په غاښ، اریان او چوپ ودرېدم.

د ونې د تېرې دبدبې په یاد مې د زړه په تل کې د احساساتو سمندر یو څو موجونه وکړه او د سترګو په کونجونو کې د اوښکو يو څو سپينې ملغلرې راورغړېدې. خو: 

د لوڅې ونې ثبات او عالي همت زما د درېدلي خیال دا کړۍ ډېره زر پرې کړه او د تصور په عالم کې یې راته د حال په ژبه دومره قدر وویل: 

«د خوشالۍ یاران مې ډېر وو

په ناچارۍ کې یې یوازې پرېښودمه»